Öz Geçmiş Nedir?
Özgeçmiş, kişinin eğitim, iş deneyimi, becerileri, yetkinlikleri ve kişisel özelliklerini içeren bir belgedir. İş başvurularında, akademik başvurularda veya çeşitli profesyonel durumlarda, bir kişinin geçmişi hakkında bilgi vererek, gelecekteki potansiyelini değerlendirme amacı taşır. TDK'ya göre özgeçmiş, "bireyin yaşamı boyunca elde ettiği deneyim ve bilgileri derlediği, düzenlediği yazılı bir dökümandır." Genellikle "CV" veya "Curriculum Vitae" terimiyle de anılır ve profesyonel bir dil kullanılarak hazırlanır.
Öz Geçmiş Nasıl Yazılır?
Özgeçmiş yazarken dikkat edilmesi gereken bazı önemli noktalar vardır. TDK'ye göre özgeçmişin amacı, kişinin geçmişteki başarılarını, eğitimi ve deneyimlerini açıkça ortaya koymaktır. Aşağıda, özgeçmiş yazarken dikkat edilmesi gereken adımları bulabilirsiniz:
1. **Kişisel Bilgiler**: Özgeçmişin başında ad, soyad, iletişim bilgileri gibi kişisel bilgilerin yer alması gerekir. Adınızı büyük harflerle yazdıktan sonra, telefon numarası, e-posta adresi ve adres bilgilerini de ekleyebilirsiniz. Bu bilgiler, işverenin size ulaşabilmesi için önemlidir.
2. **Eğitim Durumu**: Eğitim bilgilerinizi, en son aldığınız eğitimden başlamak üzere kronolojik sırayla yazmalısınız. Hangi okullarda eğitim aldığınızı, bölümünüzü, aldığınız dereceleri ve okuldan mezuniyet tarihinizi belirtebilirsiniz. Eğer akademik başarılarınız, ödülleriniz veya önemli projeleriniz varsa, bunları da eklemekte fayda vardır.
3. **İş Deneyimi**: Özgeçmişin en önemli bölümlerinden biri iş deneyimidir. Çalıştığınız firmaları, pozisyonlarınızı, görevlerinizi ve başarılarınızı açıklayarak, iş dünyasındaki deneyiminizi aktarabilirsiniz. İş deneyimlerinizi de ters kronolojik sırayla, en son çalıştığınız işten başlayarak sıralayın. Her bir pozisyonda ne tür görevler üstlendiğinizi, hangi projelerde yer aldığınızı ve ne gibi başarılar elde ettiğinizi yazın.
4. **Yetenekler ve Beceri Seti**: Bu bölümde, sahip olduğunuz özel becerilerden bahsedebilirsiniz. Örneğin, dil becerileri, bilgisayar programlarına hâkimiyet, liderlik özellikleri, problem çözme yeteneği gibi iş hayatında değerli olan becerileri sıralayabilirsiniz. Ayrıca, bu becerilerinizi örneklerle de destekleyebilirsiniz.
5. **Referanslar**: Özgeçmişinize, daha önce çalıştığınız kişilerden veya profesyonel anlamda sizi tanıyan kişilerden referanslar eklemek faydalı olabilir. Bu referanslar, sizin profesyonel yaşamınızdaki güvenilirliğinizi ve becerilerinizi kanıtlamaya yardımcı olur. Ancak referanslarınızı eklerken, önceden onlardan izin almayı unutmayın.
Öz Geçmiş Yazarken Nelere Dikkat Edilmelidir?
Özgeçmiş yazarken dikkat edilmesi gereken bazı temel kurallar şunlardır:
1. **Doğru ve Dürüst Bilgiler Vermek**: Özgeçmişinizde verdiğiniz bilgilerin doğru olduğundan emin olun. Yanlış bilgi vermek, iş görüşmesi sırasında sıkıntıya yol açabilir ve iş fırsatını kaybetmenize neden olabilir.
2. **Yazım ve Dil Kurallarına Uymak**: TDK'ye göre, özgeçmişte kullanılan dilin açık, anlaşılır ve doğru olması önemlidir. Yazım hatalarından kaçının. Cümleleri kısa ve öz tutarak, gereksiz detaylardan kaçının. Özgeçmişin profesyonel bir dil kullanılarak yazılması gerektiğini unutmayın.
3. **Kişisel ve Profesyonel Bilgileri Ayırmak**: Özgeçmişte kişisel ve profesyonel bilgilerin karışmaması önemlidir. Eğitim, iş deneyimi ve beceriler gibi profesyonel bilgilere odaklanın. Hobiler ve kişisel ilgi alanları, ancak işverenin ilgisini çekebilecekse eklenmelidir.
4. **Düzenli ve Temiz Bir Tasarım Kullanmak**: Özgeçmişinizin tasarımı düzenli ve okunabilir olmalıdır. Başlıkları belirgin bir şekilde yazın, paragrafları kısa tutun ve gereksiz grafik veya süslemelerden kaçının. Ayrıca, yazı tipi olarak profesyonel ve sade bir font tercih edilmelidir.
5. **Özelleştirmek**: Başvuracağınız pozisyona özel özgeçmiş hazırlamak önemlidir. Her iş başvurusu için özgeçmişinizi belirli bir işin gereksinimlerine göre özelleştirebilirsiniz. İş tanımına uygun becerileri ve deneyimleri vurgulamak, başvurunuzun dikkat çekmesini sağlar.
Öz Geçmişte Bulunmaması Gereken Hatalar
1. **Aşırı Kısa veya Aşırı Uzun Özgeçmiş**: Özgeçmişiniz ne çok kısa ne de çok uzun olmalıdır. Kısa ve öz bir şekilde geçmişinizi özetlemeli, gereksiz bilgileri dışarda bırakmalısınız. Genellikle bir sayfa uzunluğu yeterlidir, ancak 2 sayfayı geçmemeye özen gösterin.
2. **Kişisel Hayata Fazla Yer Vermek**: Özgeçmişte fazla kişisel bilgilere yer vermek gereksizdir. Özellikle medeni durum, doğum tarihi gibi bilgiler TDK'ya göre özgeçmişte yer almamalıdır. Bu tür bilgiler iş başvurusu için gerekli değildir ve işverenin dikkati dağılabilir.
3. **Yanıltıcı Bilgiler**: Gerçek olmayan bilgileri özgeçmişinize eklemek, ciddi sonuçlar doğurabilir. Hem etik açıdan yanlış hem de iş görüşmesinde bu bilgilerin açığa çıkması kariyerinize zarar verebilir.
4. **Görünür Çelişkiler**: Özgeçmişte birden fazla çelişkili bilgi bulunması, işverenin güvenini kaybetmenize neden olabilir. İşyerleri, dürüstlük ve güvenilirlik konularına oldukça önem verir.
Öz Geçmiş Formatı ve Türleri
Özgeçmişlerin çeşitli formatları bulunmaktadır. Bunlar, kişinin mesleki geçmişine ve deneyimlerine göre şekillenir. TDK'ya göre, başvurduğunuz pozisyona ve deneyim seviyenize göre özgeçmiş formatınızı seçmeniz önemlidir:
1. **Kronolojik Özgeçmiş**: Bu format, iş ve eğitim geçmişini zaman sırasına göre sıralar. En son iş veya eğitim deneyimi önce gelir. Bu format, deneyimi ve kariyer gelişimini vurgulamak isteyenler için idealdir.
2. **Fonksiyonel Özgeçmiş**: Bu format, beceriler ve yetkinlikler üzerinden odaklanır. İş geçmişinden çok, yetenekler öne çıkar. Genellikle, iş deneyimi az olan veya kariyer değişikliği yapan kişiler tarafından tercih edilir.
3. **Karma Özgeçmiş**: Hem kronolojik hem de fonksiyonel formatların birleşimidir. Hem iş deneyimi hem de beceriler vurgulanır. Kariyerinde hem deneyim hem de beceri gelişimi olan kişiler için uygundur.
Sonuç olarak
Özgeçmiş yazarken, TDK'ya uygun şekilde profesyonel bir dil kullanmaya özen göstermek, işverenin dikkatini çekmek açısından oldukça önemlidir. Bilgiler doğru, düzenli ve açık olmalı; gereksiz detaylardan kaçınılmalıdır. Ayrıca, özgeçmişin iş başvurusunun amacına hizmet ettiğini unutmamak gerekir. Yeteneklerinizi ve deneyimlerinizi en etkili şekilde aktarmak, kariyerinizde önemli bir adım atmanıza yardımcı olacaktır.
Özgeçmiş, kişinin eğitim, iş deneyimi, becerileri, yetkinlikleri ve kişisel özelliklerini içeren bir belgedir. İş başvurularında, akademik başvurularda veya çeşitli profesyonel durumlarda, bir kişinin geçmişi hakkında bilgi vererek, gelecekteki potansiyelini değerlendirme amacı taşır. TDK'ya göre özgeçmiş, "bireyin yaşamı boyunca elde ettiği deneyim ve bilgileri derlediği, düzenlediği yazılı bir dökümandır." Genellikle "CV" veya "Curriculum Vitae" terimiyle de anılır ve profesyonel bir dil kullanılarak hazırlanır.
Öz Geçmiş Nasıl Yazılır?
Özgeçmiş yazarken dikkat edilmesi gereken bazı önemli noktalar vardır. TDK'ye göre özgeçmişin amacı, kişinin geçmişteki başarılarını, eğitimi ve deneyimlerini açıkça ortaya koymaktır. Aşağıda, özgeçmiş yazarken dikkat edilmesi gereken adımları bulabilirsiniz:
1. **Kişisel Bilgiler**: Özgeçmişin başında ad, soyad, iletişim bilgileri gibi kişisel bilgilerin yer alması gerekir. Adınızı büyük harflerle yazdıktan sonra, telefon numarası, e-posta adresi ve adres bilgilerini de ekleyebilirsiniz. Bu bilgiler, işverenin size ulaşabilmesi için önemlidir.
2. **Eğitim Durumu**: Eğitim bilgilerinizi, en son aldığınız eğitimden başlamak üzere kronolojik sırayla yazmalısınız. Hangi okullarda eğitim aldığınızı, bölümünüzü, aldığınız dereceleri ve okuldan mezuniyet tarihinizi belirtebilirsiniz. Eğer akademik başarılarınız, ödülleriniz veya önemli projeleriniz varsa, bunları da eklemekte fayda vardır.
3. **İş Deneyimi**: Özgeçmişin en önemli bölümlerinden biri iş deneyimidir. Çalıştığınız firmaları, pozisyonlarınızı, görevlerinizi ve başarılarınızı açıklayarak, iş dünyasındaki deneyiminizi aktarabilirsiniz. İş deneyimlerinizi de ters kronolojik sırayla, en son çalıştığınız işten başlayarak sıralayın. Her bir pozisyonda ne tür görevler üstlendiğinizi, hangi projelerde yer aldığınızı ve ne gibi başarılar elde ettiğinizi yazın.
4. **Yetenekler ve Beceri Seti**: Bu bölümde, sahip olduğunuz özel becerilerden bahsedebilirsiniz. Örneğin, dil becerileri, bilgisayar programlarına hâkimiyet, liderlik özellikleri, problem çözme yeteneği gibi iş hayatında değerli olan becerileri sıralayabilirsiniz. Ayrıca, bu becerilerinizi örneklerle de destekleyebilirsiniz.
5. **Referanslar**: Özgeçmişinize, daha önce çalıştığınız kişilerden veya profesyonel anlamda sizi tanıyan kişilerden referanslar eklemek faydalı olabilir. Bu referanslar, sizin profesyonel yaşamınızdaki güvenilirliğinizi ve becerilerinizi kanıtlamaya yardımcı olur. Ancak referanslarınızı eklerken, önceden onlardan izin almayı unutmayın.
Öz Geçmiş Yazarken Nelere Dikkat Edilmelidir?
Özgeçmiş yazarken dikkat edilmesi gereken bazı temel kurallar şunlardır:
1. **Doğru ve Dürüst Bilgiler Vermek**: Özgeçmişinizde verdiğiniz bilgilerin doğru olduğundan emin olun. Yanlış bilgi vermek, iş görüşmesi sırasında sıkıntıya yol açabilir ve iş fırsatını kaybetmenize neden olabilir.
2. **Yazım ve Dil Kurallarına Uymak**: TDK'ye göre, özgeçmişte kullanılan dilin açık, anlaşılır ve doğru olması önemlidir. Yazım hatalarından kaçının. Cümleleri kısa ve öz tutarak, gereksiz detaylardan kaçının. Özgeçmişin profesyonel bir dil kullanılarak yazılması gerektiğini unutmayın.
3. **Kişisel ve Profesyonel Bilgileri Ayırmak**: Özgeçmişte kişisel ve profesyonel bilgilerin karışmaması önemlidir. Eğitim, iş deneyimi ve beceriler gibi profesyonel bilgilere odaklanın. Hobiler ve kişisel ilgi alanları, ancak işverenin ilgisini çekebilecekse eklenmelidir.
4. **Düzenli ve Temiz Bir Tasarım Kullanmak**: Özgeçmişinizin tasarımı düzenli ve okunabilir olmalıdır. Başlıkları belirgin bir şekilde yazın, paragrafları kısa tutun ve gereksiz grafik veya süslemelerden kaçının. Ayrıca, yazı tipi olarak profesyonel ve sade bir font tercih edilmelidir.
5. **Özelleştirmek**: Başvuracağınız pozisyona özel özgeçmiş hazırlamak önemlidir. Her iş başvurusu için özgeçmişinizi belirli bir işin gereksinimlerine göre özelleştirebilirsiniz. İş tanımına uygun becerileri ve deneyimleri vurgulamak, başvurunuzun dikkat çekmesini sağlar.
Öz Geçmişte Bulunmaması Gereken Hatalar
1. **Aşırı Kısa veya Aşırı Uzun Özgeçmiş**: Özgeçmişiniz ne çok kısa ne de çok uzun olmalıdır. Kısa ve öz bir şekilde geçmişinizi özetlemeli, gereksiz bilgileri dışarda bırakmalısınız. Genellikle bir sayfa uzunluğu yeterlidir, ancak 2 sayfayı geçmemeye özen gösterin.
2. **Kişisel Hayata Fazla Yer Vermek**: Özgeçmişte fazla kişisel bilgilere yer vermek gereksizdir. Özellikle medeni durum, doğum tarihi gibi bilgiler TDK'ya göre özgeçmişte yer almamalıdır. Bu tür bilgiler iş başvurusu için gerekli değildir ve işverenin dikkati dağılabilir.
3. **Yanıltıcı Bilgiler**: Gerçek olmayan bilgileri özgeçmişinize eklemek, ciddi sonuçlar doğurabilir. Hem etik açıdan yanlış hem de iş görüşmesinde bu bilgilerin açığa çıkması kariyerinize zarar verebilir.
4. **Görünür Çelişkiler**: Özgeçmişte birden fazla çelişkili bilgi bulunması, işverenin güvenini kaybetmenize neden olabilir. İşyerleri, dürüstlük ve güvenilirlik konularına oldukça önem verir.
Öz Geçmiş Formatı ve Türleri
Özgeçmişlerin çeşitli formatları bulunmaktadır. Bunlar, kişinin mesleki geçmişine ve deneyimlerine göre şekillenir. TDK'ya göre, başvurduğunuz pozisyona ve deneyim seviyenize göre özgeçmiş formatınızı seçmeniz önemlidir:
1. **Kronolojik Özgeçmiş**: Bu format, iş ve eğitim geçmişini zaman sırasına göre sıralar. En son iş veya eğitim deneyimi önce gelir. Bu format, deneyimi ve kariyer gelişimini vurgulamak isteyenler için idealdir.
2. **Fonksiyonel Özgeçmiş**: Bu format, beceriler ve yetkinlikler üzerinden odaklanır. İş geçmişinden çok, yetenekler öne çıkar. Genellikle, iş deneyimi az olan veya kariyer değişikliği yapan kişiler tarafından tercih edilir.
3. **Karma Özgeçmiş**: Hem kronolojik hem de fonksiyonel formatların birleşimidir. Hem iş deneyimi hem de beceriler vurgulanır. Kariyerinde hem deneyim hem de beceri gelişimi olan kişiler için uygundur.
Sonuç olarak
Özgeçmiş yazarken, TDK'ya uygun şekilde profesyonel bir dil kullanmaya özen göstermek, işverenin dikkatini çekmek açısından oldukça önemlidir. Bilgiler doğru, düzenli ve açık olmalı; gereksiz detaylardan kaçınılmalıdır. Ayrıca, özgeçmişin iş başvurusunun amacına hizmet ettiğini unutmamak gerekir. Yeteneklerinizi ve deneyimlerinizi en etkili şekilde aktarmak, kariyerinizde önemli bir adım atmanıza yardımcı olacaktır.