Nagpur: “Hint kültürü ile Fars dili arasındaki ilişki MS 600 yılına kadar uzanıyor ve yavaş yavaş Peşvalar dönemi de dahil olmak üzere krallıklarda resmi dil haline geldi. Shivaji Maharaj Farsça bilmektedir. Shivaji, tanıştıklarında Aurangzeb ile Farsça konuştu. Aurangzeb, Shivaji’nin Fars diline hakimiyetinden etkilendi ve onu takdir etti” dedi.
Sudame, Enstitünün Farsça Bölümü ve Yeni Delhi Bedil Uluslararası Vakfı tarafından düzenlenen “Fars Dili ve Edebiyatının Hint Kültürüne Etkisi” konulu üç günlük bir konferansın açılışında konuştu.
“Bir zamanlar Peshwas, Marathas mahkemeleri Farsça yapılırdı. Atalarımdan biri hukukçuysa, kanunun sadece Farsça yazılmış olması ve Aadalat’ta uygulanması mümkündür” dedi.
Marathi dilinde yaklaşık 38.000 kelimenin Farsça olduğunu da sözlerine ekledi. “Aadalat, gawaahi, peshi, taariq, mukadma, moakhil, kurshi, chashma hepsi Farsça kelimelerdir” dedi.
Bölüm Başkanı Mazhar Alam Siddiqui, Patiala’daki Punjabi Üniversitesi’nden Profesör Zinatullah Javed, Mohammad Ali Rabbani, İran Kültür Evi Kültür Danışmanı, Yeni Delhi, Mevlana Amiruddin Malak, Mehdibag Enstitüsü, Yargıç Zaka Haq ve Enstitü Müdürü Sadhana Shiledar katıldı.
“Ajanta Mağarası 1 numaralı çatı resmi, Chalukya hanedanından İmparator II. Pulakeshin’i Pers elçisinden (o zamanlar İran olarak biliniyordu) hediyeler alırken gösteriyor. Bu mağaranın MS 600-650 yıllarında yapıldığı sanılmaktadır. Büyük Kiros tarafından kurulan İran’ın Hindistan ile ticaret, ticaret ve insan ve kültür alışverişi gibi birçok bağı vardı. Mahmud Gazni, Lahor’u başkent yaptı ve 1100 yılında Hindistan’a Fars dilini tanıttı. O zamandan beri, 19. yüzyılda Babür dönemine kadar Hindistan’da Farsça yazıldı, okundu ve konuşuldu” dedi.
Bombay Yüksek Mahkemesi Nagpur Bölge Mahkemesinde görev yapan Sudame, bazı araştırmalarda Vedanta metinlerinin Rumi’nin Mesnevi-yi Ma’navī’sinin ruhani beyitlerinde yansımaları bulduğunu söyledi. “Mesnevi’de Kur’an-ı Kerim’in esasları Pançtantra kıssaları aracılığıyla aktarılmıştır. Bu iki felsefenin tutarlılığıdır” dedi.
Sudame bir Fars bilgini değildir ancak dilin tarihini Rumi, Ömer Hayyam, Amir Hüsrev vb.’nin tercüme eserlerini okuyarak edinmiştir.
“Ortak bir dil olan Sanskirtçe, 5. yüzyılda neredeyse geriledi. Babür imparatorları geldiğinde, tüm Sanskritçe kutsal metinleri ve Pandu lipilerini Farsçaya çevirdiler. Bu çeviriler hala Farsça olarak mevcuttur. İlki, MÖ 300’de yazılan Panchtantra ki Kathaye’dir. MS 570 yılında Farsçaya çevrilmiştir. Fars dili ile Hint anadili arasındaki ilişki bu kadar eskidir. Aurangzeb’in ordusu 40 yıl boyunca Dakkan’ı yönettiği ve yakınlardaki tüm krallıklar Farsça konuştuğu için Farsça öğrenmek ve öğretmek zorundaydık” dedi.
İngilizlerin geldiğinde, Farsçayı tüm resmi iletişimden yasaklamak ve İngilizce ile değiştirmek için Madras ve Bombay Başkanlık Yasası 1937 ve Yasa 29/1937’yi kabul ettiklerini ekledi.
“Ama İngilizce’de bile ıspanak, pirinç, limon, camaraderie gibi Farsça kelimeler var” dedi.